Thống kê

Tháng 8 là mùa giao phối của loài chó, và đây cũng là thời điểm số lượng người bị chó cắn tăng đột biến so với các thời điểm khác trong năm. Mặc dù Việt Nam đến nay đã có vắc xin phòng bệnh dại, nhưng vẫn còn nhiều trường hợp tử vong đáng tiếc do thiếu hiểu biết trong phòng ngừa và điều trị sau khi bị chó cắn. Chó dại tấn công con người được ghi nhận nhiều trên thế giới.[4] Theo ước tính, khoảng 20.000 người chết mỗi năm do nhiễm dại từ chó, nhiều hơn một phần ba số người chết vì bệnh dại trên toàn cầu,[5] trung bình trên thế giới thì cứ 10 phút lại có một người chết vì dại. Việc giao lưu mua bán, vận chuyển giữa các đàn chó qua biên giới là yếu tố làm gia tăng việc lây truyền chó dại. Tại Trung Quốc năm 2007, số ca tử vong do bệnh dại đã tăng gấp 16 lần so với năm 1995.[6]

Tháng 9 năm 2007, Bộ Y tế Việt Nam đã có báo cáo cho rằng tại Việt Nam, chỉ trong 8 tháng đầu năm 2007 đã có tới 81 trường hợp tử vong vì bị súc vật dại cắn[7] Một nhà chức trách đã cảnh báo Bệnh dại ở Việt Nam đang có chiều hướng gia tăng trên khắp các tỉnh thành, đặc biệt Hà Nội kể từ sau khi tỉnh Hà Tây (cũ) sáp nhập vào hiện là nơi có tỷ lệ mắc bệnh dại cao nhất trong cả nước".

Từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2009, trên địa bàn huyện Sìn Hồ, Phong Thổ và thị xã Lai Châu đã có gần 260 người nghi bị chó dại cắn, buộc phải tiêm phòng vắcxin dại.[8] Cũng trong năm theo Sở Y tế Hà Nội cho biết, tính từ đầu năm 2009 đến tháng 7 năm 2009, theo thống kê sơ bộ, trên địa bàn Hà Nội đã có 9 ca tử vong do chó dại cắn, tăng hơn tổng số ca tử vong do chó dại năm 2008 (8 ca). Những ca tử vong này đều tập trung ở các huyện phía Tây thành phố, trong đó nhiều nhất là tại huyện Ba Vì.[9]

Theo thống kê của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết số người tử vong do chó dại cắn tiếp tục gia tăng trong 8 tháng đầu năm 2010, với hơn 40 người tử vong từ đầu năm. Trong đó, Hà Nội được coi là địa phương có số tử vong do bệnh dại cao nhất Việt Nam, với 7 bệnh nhân tính từ đầu năm 2010. Tính chung trên toàn quốc, số tử vong do bệnh dại tăng khoảng 20% so với cùng kỳ năm 2009.[10] Riêng ở Huyện Minh Hoá mỗi năm có hàng chục người bị chó nhiễm dại tấn công và nhiều nạn nhân đã tử vong.

Tại Hà Nội từ đầu năm 2011, toàn thành phố đã có 6 bệnh nhân bị chó dại cắn và đã tử vong[11] Tại thành phố Hồ Chí Minh, tính đến tháng 4 năm 2011, đã có nhiều người bị chó dại cắn và tử vong vì quên tiêm phòng. Nhiều người trong số đó do chủ quan nên khi phát hiện triệu chứng dại đưa đến cấp cứu thì đã muộn. Trong đó có 03 trường hợp tử vong do quá khinh suất.[12]

Một thống kê năm 2013 cho thấy Việt Nam hiện có khoảng 10 triệu con chó và từ năm 2009 đến 2013 đã phát hiện có 533 con chó bị bệnh dại, tỷ lệ tiêm phòng vaccine dại cho chó tại các địa phương đạt thấp (dưới 60%).[13] Hàng năm có tới 650.000 người bị súc vật (chủ yếu là chó nghi dại) cắn phải đi tiêm vắc xin. Số người tử vong vì bệnh dại tuy chỉ còn khoảng 50 - 60 trường hợp nhưng hậu quả về sức khoẻ, tinh thần và thẩm mỹ do vết cắn của chó để lại thì rất nặng nề.[14] Hơn 175.000 người bị chó cắn từ đầu 2013, trong đó 64 đã tử vong.[15] nhiều tỉnh thành đặc biệt phía Bắc, xuất hiện tình trạng chó hoang mắc dại hoặc nghi nhiễm bệnh dại tấn công con người.[6] Từ đầu năm 2013, có 63 người đã tử vong vì bị chó dại cắn, số người bị chó cắn và chết vì bệnh dại tập trung chủ yếu tại các tỉnh phía bắc như Sơn La, Phú Thọ, Nghệ An, Yên Bái, Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Điện Biên, Tuyên Quang, Hà Giang, Lào Cai...[13]

Trong quý I năm 2014, tại Thành phố Hồ Chí Minh Đã có hơn 400 trường hợp phải đi tiêm ngừa bệnh dại do chó cắn. tại khu vực phía Nam trong gần ba năm từ 2011 đến nay đã có trên 20 trường hợp tử vong do chó dại cắn.[16] Từ cuối năm 2013, đến những tháng đầu năm 2014, tình hình dịch cúm gia cầm, bệnh chó dại bùng phát và diễn biến phức tạp tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Trong đó, bệnh dại đã khiến 2 người tử vong.[17]

Một số vụ việc

Có nhiều báo cáo về những vụ việc chó dại tấn công con người, trong đó có những vụ việc thương tâm được báo chí tập trung phản ánh, cụ thể là:

• Ở Ấn Độ có trường hợp một con chó dại đã chui vào sân bay New Delhi tấn công và làm mọi người khiếp đảm trong gần 3 tiếng đồng hồ, cắn ít nhất 4 người, trong đó có 2 nhân viên sân bay trước khi bị một bảo vệ bắt.[18]
• Tháng 2 năm 2007, tại thị trấn Kim Sơn, huyện Quế Phong, Nghệ An, một con chó dại đã liên tiếp trong bốn ngày đã cắn 52 học sinh và 2 nhân viên của một trường tiểu học, sau bốn ngày phát dại con chó đã ốm rồi chết[19]
• Tháng 10 năm 2007, huyện Ninh Sơn, Ninh Thuận, một con chó dại đã cắn 33 người, trong số người bị chó cắn có 7 trẻ em dưới 10 tuổi, nhiều người bị vết thương rất nặng phải chuyển đi cấp cứu. Con chó đã bị đập chết.[20]
• Năm 2008, bệnh viện Bạch Mai Hà Nội cũng đã phải tiếp nhận hai trường hợp trẻ em bị chó cắn thương tâm.[14]
• Năm 2008, tại thôn Đông Lao, xã Đông La huyện Hoài Đức, Hà Nội, có một trẻ 5 tuổi bị chó dại cắn và tử vong, nguyên nhân là không tiêm phòng dại mà gia đình đã tự chữa vết chó dại cắn bằng nước lã và dầu gió. Đây là lời cảnh tỉnh cho công tác phòng chống bệnh dại ở các địa phương thuộc địa phận Hà Nội.
• Tháng 1 năm 2009, đàn chó dại gồm 6 mẹ con chó dại đã cắn 57 người sống tại thôn 4, xã Tân Phúc, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận, trong đó có hai người tử vong. Nguyên nhân tử vong là do sự chủ quan và thiếu hiểu biết của những người liên quan, tưởng rằng chó không bị dại nên không đi tiêm ngừa, đến khi có dấu hiệu thì đã quá trễ.[21][22][23]
• Tháng 5 năm 2010, tại huyện Quốc Oai, quận Hà Đông (Hà Nội) lại xảy ra 2 vụ tử vong do chủ quan vì bị chó dại cắn, cùng thời điểm có 01 vụ tương tự tại Lạng Sơn.[24][25]
• Tháng 8 năm 2010, tại xã Trung Hoá, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, một con chó hoang không có chủ bị dại và kích động lao vào tấn công một lúc 15 người bằng những vết căn sâu ở tay, chân. Nạn nhân chủ yếu là phụ nữ và trẻ em đi chợ phiên của xã. Có người bị cắn nhiều nhát. Sau khi bị cắn, những người dân trong vùng đã đánh con chó đến chết.[26]
• Tháng 10 năm 2010, địa bàn xã Chiềng Sinh, huyện Tuần Giáo, Quảng Bình, một người dân đã bị chó dại cắn và tử vong sau đó vì lên bệnh dại. Nguyên nhân vẫn là do chủ quan khi bị chó dại cắn đã không đi tiêm phòng dẫn đến tử vong, cụ thể là nạn nhân đã hơn 1 tháng sau khi bị chó dại cắn, có biểu hiện phát bệnh và được đưa đến Trung tâm Y tế huyện để cứu chữa nhưng không qua khỏi. Tại địa phương này đã có 87 người bị chó dại cắn phải đi tiêm phòng.[27]
• Năm 2013, Có một con chó dại ở xã Trung Hoá đã gầm gừ và lao vào tấn công một lúc 15 người bằng những vết căn sâu ở tay, chân, nạn nhân chủ yếu là phụ nữ và trẻ em đi chợ phiên của xã, có người bị cắn nhiều nhát.[28]
• Năm 2013, tại huyện Bù Đốp tỉnh Bình Phước, có 01 con chó dại cắn 8 người, mỗi bệnh nhân có ít nhất 3 - 4 vết thương do chó dại cắn, có trường hợp đến 6 vết cắn.[29]